TBMM KİT Komisyonunda Türk Sudan Uluslararası Tarım ve Hayvancılık AŞ'nin hesapları görüşüldü

Türk Sudan Uluslararası Tarım ve Hayvancılık AŞ Yönetim Kurulu Başkanı Hasan Gezginç, şirketin üretim faaliyetlerine başlaması için Sudan tarafında, arazi tahsisi konusunda girişimlerde bulunmaya devam edildiğini söyledi.

TBMM Kamu İktisadi Teşebbüsleri (KİT) Komisyonunda, Türk Sudan Uluslararası Tarım ve Hayvancılık AŞ'nin 2020 yılına ilişkin hesapları görüşüldü.

Gezginç, Komisyonda yaptığı konuşmada, ekolojisinde üretilemeyen veya üretimi yetersiz kalan tarımsal ürünlerin yurt dışında kiralanacak arazilerde üretilmesi, tarıma dayalı sanayinin ham madde ihtiyacının garanti altına alınması, üretiminin tarımsal yatırım kalemlerinin yurt dışına ihracatının artırılması, gelecekte de gıda güvenliği ve güvenirliliğinin sağlanması hedefiyle Türkiye'nin Sudan ile 28 Nisan 2014'te imzaladığı İkili Tarımsal İşbirliği ve Ortaklığına İlişkin Anlaşması'nın 19 Kasım 2015'te uygulamaya konulduğunu hatırlattı.

Şirketin yüzde 80'inin TİGEM, yüzde 20'sinin Sudan Tarım ve Ormanlar Bakanlığı ortaklığında kurulduğuna dikkati çeken Gezginç, "Sudan'da 12 bin 500 hektar arazide bir pilot çiftlik kurulması, 780 bin 500 hektar tarım arazisinin Türk girişimcilerin yatırımlarına açılmasının özendirilmesi amaçlandı. Anlaşmada yer alan muafiyetlerden Türk girişimcilerinin yararlanması ve tarımsal üretim temel girdilerinin ülkemizden tedarikinin sağlanması, proje kapsamında üretilecek tarımsal ürünlerin pazarlanmasına katkı verilmesi faaliyet alanı olarak belirlendi." diye konuştu.

Gezginç, söz konusu anlaşma kapsamında şirketin şubesinin 21 Kasım 2018'de Hartum'da açıldığını, projenin hayata geçirilmesi konusunda, 2018 ve 2019'da Sudan'a üst düzey resmi ziyaretler gerçekleştirilerek teknik heyetlerce etüt ve inceleme çalışmaları yapıldığını anlattı.

Ancak Nisan 2019'da Sudan'da hükûmet değişikliği yaşandığını belirten Gezginç şöyle devam etti:

"Sudan'da hükûmetin kurulması sonrasında, Mart 2021'de Tarım Orman Bakan Yardımcısı başkanlığında Bakanlık ve TİGEM'den oluşturulan bir heyetle Sudan'a bir ziyarette bulunuldu. Anlaşma kapsamında TİGEM'e tahsis edilecek arazilerin ivedilikle verilmesi talep edildi ve tutanak altına alındı. Sudan Tarım ve Ormancılık Bakanı Al-Tahir İsmail Harbi 13 Ağustos 2021'de ülkemize gerçekleştirdiği resmi ziyarette 113 bin 282 hektarlık ve 12 bin 834 hektarlık olmak üzere 2 alan için koordinatları içeren belgeyi tarafımıza teslim etti. Bakanlığımız uzmanlarından oluşturulan teknik heyetin raporu sonucunda önerilen arazilerin ekonomik olarak tarımsal üretime uygun olmayacağı değerlendirildi. Türkiye-Sudan Tarım Yürütme Komitesinin 20 Aralık 2021'de Ankara'da gerçekleştirdiği Üçüncü Dönem Toplantısı'nda Sudan tarafına anlaşma metnine dercedilen sermaye taahhütlerinin yerine getirilmesi için arazilerin ivedilikle tahsis edilmesi gerektiği bildirildi, arazi tahsislerinin ivedilikle yapılması konusunda Sudan tarafıyla görüş birliğine varıldı."

- "Her iki ülkede önemli istihdam alanı oluşturmayı istiyoruz"

Gezginç, bu kapsamda, Sudan’da yaşanan hükûmet değişiklikleri ve dünya genelinde yaşanan salgın nedenleriyle henüz üretim faaliyeti bulunmayan ancak 5 Eylül 2018'den itibaren resmi olarak faaliyete başlayan şirketin tüm yasal yükümlülükleri, uluslararası ilişkileri, idari işlemleri gibi konuların, tek karar organı olan yönetim kurulunca yürütüldüğünü anlattı.

Genel Müdür ataması asaleten gerçekleştirildikten sonra şirketin yönetim altyapısı, teşkilatlandırma ve organizasyon çalışmalarının tamamlanacağı bilgisini veren Gezginç, şirketin üretim faaliyetlerine başlaması için ise arazi tahsisi konusunda Sudan tarafına girişimlerde bulunulmaya devam edildiğini söyledi.

Gezginç, şirketin, Sudan'da tarımsal üretim alanında yatırım yapan girişimcilerin tohum gibi temel girdilerinin tedarikini sağlaması, Türk girişimcilerinin Sudan'da üreteceği tarımsal ürünleri satın alarak pazarlanması veya pazarlanmasına katkı verilmesinin her iki ülke tarımsal ticaretinin artırılması, iki ülke ekonomisine sağlayacağı katma değerin yanında her iki ülkede önemli bir istihdam alanı oluşturmayı istediğini sözlerine ekledi.

Komisyon üyelerinin görüş, öneri ve sorularının ardından şirketin 2020 yılına ilişkin hesapları genel görüşe sunuldu.