"Orta ve Güney Asya: Bölgesel Bağlantılar, Zorluklar ve Fırsatlar" konferansı Özbekistan'da yapıldı
Konferansa Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu da katıldı
Afganistan Cumhurbaşkanı Eşref Gani, Pakistan Başbakanı İmran Han, Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ve Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nun da katıldığı konferansta, Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev konuşma yaptı.
Mirziyoyev konuşmasında, Büyük İpek Yolu'nun kavşağında bulunan Orta ve Güney Asya’nın yüzyıllar boyunca halklar ve medeniyetler arasında aktif bir diyaloga hizmet ettiğini ve bölge halklarının ortak devlet yapıları çerçevesinde uyum içinde yaşadığını belirterek uzun yıllar boyunca güvenilir ticaret yollarıyla birbirine bağlı olan ve Orta Doğu, Avrupa ve Çin arasında önemli bir köprü görevi gören Orta ve Güney Asya arasındaki ilişkilerin 19. yüzyıla gelindiğinde koptuğunu, iki bölge arasında engellerin ortaya çıktığını, sınırların kapandığını, böylece iş birliği ve karşılıklı anlayış dönemi sona ererek yerini çatışma ve güvensizlik ortamının aldığını ve bunun olumsuz sonuçlarını hala hissettiklerini kaydetti.
Bölgeler arasındaki ilişkilerin daha da geliştirilmesi için her sene bölgelerarası forumun düzenlenmesini öneren Mirziyoyev, "Böylesine karmaşık bir ortamda, yaklaşık iki milyar nüfusa sahip Orta ve Güney Asya arasındaki etkileşimin yeniden başlaması, önemli bir yaşamsal gereklilik ve doğal bir süreç haline gelmiştir." dedi.
Orta ve Güney Asya'da modern, verimli ve güvenli bir ulaşım ve lojistik altyapısı oluşturmanın önemini vurgulayan Mirziyoyev, bu çerçevede Tirmiz-Mezar-ı Şerif-Kabil-Peşaver demir yolunun 2 bölge arasındaki ilişkilerin en önemli kısmını oluşturacağını kaydetti. Mirziyoyev, bu demir yolunun Orta Asya üzerinden Güney Asya ve Avrupa arasındaki mesafeyi ve nakliye sürelerini önemli ölçüde azaltacağını belirtti.
Mirziyoyev, Afganistan'ın Orta ve Güney Asya'nın bölgesel bağlantısını sağlamada önemli halkalardan biri olduğuna dikkati çekerek bölgesel ortaklığın, bu ülkede barış ve istikrarın sağlanmasında ve ekonomik toparlanmasında önemli bir faktör olacağını vurguladı.
Bugün Afganistan'ın önemli bir dönüm noktasından geçtiğini dile getiren Mirziyoyev, "Afgan topraklarında uzun zamandır beklenen barışın sağlanabilmesi için çatışmaya siyasi bir çözüm bulunması ve bu süreçte uluslararası toplumun tam desteğinin sağlanması büyük önem taşımaktadır. Bu, Afganistan'ın bölgesel süreçlere entegrasyonu için yeni kapıları açacaktır." dedi.
Konferansın ardından Orta ve Güney Asya Dışişleri Bakanları ortak bildiri yayınladı.
- Ortak bildiri
Orta ve Güney Asya ülkeleri arasında tüm alanlarda kapsamlı ve tutarlı ilişkilerin geliştirilmesinin, başta "yeşil" teknolojiler olmak üzere ekonomi, yatırım, enerji ve teknolojik yenilik alanlarında iş birliğinin artırılması ve bu alanlarda proje ve girişimlerin hayata geçirilmesinin önemi vurgulandı.
Ulaştırma altyapısını genişleterek Orta ve Güney Asya bölgelerinin transit ve lojistik potansiyelinin geliştirilmesinin önemli olduğu aktarılan bildiride, Afganistan'ın Orta ve Güney Asya'yı birbirine bağlayan "bölgesel köprü" rolüne dikkat çekildi ve ortak bölgesel projelerin uygulanması yoluyla bu ülkenin ekonomik kalkınmasını teşvik etmeye çağrıda bulunuldu.
Bildiride, bölge ülkelerinin uluslararası ticaret, gümrük düzenlemesi ve ulaşım, bankacılık ve finansal faaliyetler ile sağlık, eğitim ve bilim alanlarında bilgi teknolojileri aracılığıyla gelecek vadeden dijital platformların daha çok tanıtılması konusundaki çabalarının koordinasyonundan yana oldukları belirtildi.
Tarihi, kültürel, manevi ve ulusal değerlerin araştırılması, korunması ve güçlendirilmesi konusunda Orta ve Güney Asya ülkelerinin karşılıklı deneyim alışverişine ihtiyacı olduğu vurgulanan bildiride, Orta ve Güney Asya ülkelerinin tarihi ve kültürel merkezlerini kapsayan ortak turistik rotaların oluşması gerektiği kaydedildi.
Bildiride, tarafların halklar arasında iyi komşuluk ve dostane ilişkilerin ve karşılıklı anlayışın güçlendirilmesini, eğitim, bilim, teknoloji, turizm, kültür, sanat ve spor alanlarında ilişkilerin derinleştirilmesini teşvik etmeye hazır oldukları aktarıldı.
Bildiride, Taşkent'te düzenlenen söz konusu konferansın, Orta ve Güney ülkeleri arasındaki bölgesel bağlantıların geliştirilmesi ve güçlendirilmesi için eşsiz bir fırsat sağladığı ifade edildi.